Vận hành nhà kính đôi khi giống như một cuộc chiến dai dẳng — bạn trồng cây, tưới nước, chờ đợi… rồi đột nhiên, cây trồng bị tấn công. Rệp, bọ trĩ, ruồi trắng — những loài gây hại xuất hiện bất ngờ, và dường như phun hóa chất là cách duy nhất để đối phó.
Nhưng nếu có cách tốt hơn thì sao?
Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) là một phương pháp thông minh, bền vững giúp bạn kiểm soát dịch hại mà không cần phải sử dụng thuốc trừ sâu liên tục. Vấn đề không phải là phản ứng — mà là phòng ngừa. Và phương pháp này hiệu quả.
Hãy cùng tìm hiểu các chiến lược, công cụ và phương pháp hay nhất giúp IPM trở thành vũ khí bí mật cho nhà kính của bạn.
IPM là gì và tại sao nó lại khác biệt?
IPM là viết tắt củaQuản lý dịch hại tổng hợpĐây là phương pháp dựa trên khoa học kết hợp nhiều kỹ thuật để giữ quần thể sâu bệnh ở mức dưới mức gây hại — đồng thời giảm thiểu tác hại đối với con người, thực vật và môi trường.
Thay vì sử dụng hóa chất trước, IPM tập trung vào việc tìm hiểu hành vi của sâu bệnh, tăng cường sức khỏe cây trồng và sử dụng thiên địch để duy trì sự cân bằng. Hãy nghĩ về việc quản lý một hệ sinh thái — chứ không chỉ đơn thuần là tiêu diệt sâu bệnh.
Tại một nhà kính ở Hà Lan, việc chuyển sang IPM đã giúp giảm 70% lượng hóa chất sử dụng, cải thiện khả năng phục hồi của cây trồng và thu hút người mua có ý thức về môi trường.
Bước 1: Theo dõi và xác định sâu bệnh sớm
Bạn không thể chiến đấu với những gì bạn không nhìn thấy. IPM hiệu quả bắt đầu bằngtrinh sát thường xuyên. Điều này có nghĩa là kiểm tra cây trồng, bẫy dính và khu vực sinh trưởng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Những điều cần lưu ý:
Sự đổi màu, cuộn tròn hoặc có lỗ trên lá
Chất cặn dính (thường do rệp hoặc ruồi trắng để lại)
Côn trùng trưởng thành bị mắc vào bẫy dính màu vàng hoặc màu xanh
Sử dụng kính hiển vi cầm tay hoặc kính lúp để xác định loài gây hại. Việc biết mình đang đối phó với ruồi nấm hay bọ trĩ sẽ giúp bạn chọn phương pháp kiểm soát phù hợp.
Tại Chengfei Greenhouse, các trinh sát được đào tạo sử dụng các công cụ lập bản đồ dịch hại kỹ thuật số để theo dõi sự bùng phát dịch bệnh theo thời gian thực, giúp người trồng trọt phản ứng nhanh hơn và thông minh hơn.
Bước 2: Ngăn chặn sâu bệnh trước khi chúng xuất hiện
Phòng ngừa là trụ cột của IPM. Cây trồng khỏe mạnh và môi trường sạch sẽ ít hấp dẫn sâu bệnh hơn.
Các biện pháp phòng ngừa chính:
Lắp lưới chống côn trùng vào lỗ thông hơi và cửa ra vào
Sử dụng hệ thống cửa ra vào đôi để hạn chế sự xâm nhập của sâu bệnh
Duy trì sự lưu thông không khí tốt và tránh tưới quá nhiều nước
Khử trùng dụng cụ và loại bỏ mảnh vụn thực vật thường xuyên
Việc lựa chọn các giống cây trồng kháng sâu bệnh cũng có ích. Một số giống dưa chuột có lông lá giúp ngăn ngừa ruồi trắng, trong khi một số loại cà chua lại ít hấp dẫn rệp hơn.
Một nhà kính ở Tây Ban Nha tích hợp hệ thống sàng lọc chống sâu bệnh, kiểm soát khí hậu tự động và bồn ngâm chân tại các điểm ra vào — giúp giảm hơn 50% sự xâm nhập của sâu bệnh.
Bước 3: Sử dụng biện pháp kiểm soát sinh học
Thay vì hóa chất, IPM dựa vàokẻ thù tự nhiên. Đây là những loài côn trùng hoặc sinh vật có ích ăn sâu bệnh mà không gây hại cho cây trồng của bạn.
Các biện pháp kiểm soát sinh học phổ biến bao gồm:
Aphidius colemani: một loài ong bắp cày nhỏ ký sinh trên rệp
Phytoseiulus persimilis: một loài ve săn mồi ăn nhện đỏ
Encarsia formosa: tấn công ấu trùng ruồi trắng. Thời điểm thả là chìa khóa. Đưa các loài săn mồi vào sớm, khi số lượng sâu bệnh vẫn còn thấp. Nhiều nhà cung cấp hiện nay cung cấp "hộp sinh học" — các đơn vị đóng gói sẵn giúp thả các loài có lợi dễ dàng, ngay cả đối với những người trồng trọt quy mô nhỏ.
Ở Canada, một người trồng cà chua thương mại đã kết hợp ong bắp cày Encarsia với cây cà chua banker để kiểm soát ruồi trắng trên diện tích 2 ha — mà không cần phun thuốc trừ sâu trong suốt mùa.
Bước 4: Giữ sạch sẽ
Vệ sinh tốt giúp phá vỡ vòng đời của sâu bệnh. Sâu bệnh đẻ trứng trong đất, mảnh vụn và trên vật liệu thực vật. Giữ nhà kính sạch sẽ sẽ giúp chúng khó quay trở lại.
Thực hành tốt nhất:
Loại bỏ cỏ dại và vật liệu thực vật cũ khỏi khu vực trồng trọt
Làm sạch băng ghế, sàn nhà và dụng cụ bằng chất khử trùng nhẹ
Luân canh cây trồng và tránh trồng cùng một loại cây trồng ở cùng một vị trí nhiều lần
Cách ly cây mới trước khi đưa vào trồng
Nhiều trang trại nhà kính hiện nay lên lịch “ngày sạch” hàng tuần như một phần của kế hoạch IPM, phân công các nhóm khác nhau tập trung vào vệ sinh, kiểm tra và bảo trì bẫy.
Bước 5: Sử dụng hóa chất một cách khôn ngoan và tiết kiệm
IPM không loại bỏ thuốc trừ sâu — nó chỉ sử dụng chúngnhư một giải pháp cuối cùngvà chính xác.
Chọn các sản phẩm ít độc tính, chọn lọc, nhắm vào sâu bệnh nhưng không ảnh hưởng đến côn trùng có ích. Luôn luân phiên sử dụng các thành phần hoạt chất để ngăn ngừa tình trạng kháng thuốc. Chỉ sử dụng cho các điểm nóng, không sử dụng cho toàn bộ nhà kính.
Một số kế hoạch IPM bao gồmthuốc trừ sâu sinh họcchẳng hạn như dầu neem hoặc các sản phẩm có nguồn gốc từ Bacillus, có tác dụng nhẹ nhàng và phân hủy nhanh trong môi trường.
Ở Úc, một người trồng rau diếp cho biết đã tiết kiệm được 40% chi phí hóa chất sau khi chuyển sang phun thuốc trừ sâu chỉ khi ngưỡng sâu bệnh vượt quá.
Bước 6: Ghi lại, Xem lại, Lặp lại
Không có chương trình IPM nào hoàn chỉnh nếu không cólưu trữ hồ sơ. Theo dõi dấu hiệu của sâu bệnh, phương pháp xử lý, ngày thả các loài có lợi và kết quả.
Dữ liệu này giúp bạn phát hiện các mô hình, điều chỉnh chiến lược và lập kế hoạch trước. Theo thời gian, nhà kính của bạn sẽ trở nên bền bỉ hơn — và vấn đề sâu bệnh cũng giảm bớt.
Nhiều người trồng trọt hiện nay sử dụng ứng dụng điện thoại thông minh hoặc nền tảng đám mây để ghi lại các quan sát và tự động tạo lịch trình xử lý.
Tại sao IPM hiệu quả với người trồng trọt ngày nay
IPM không chỉ là kiểm soát dịch hại — mà còn là một phương pháp canh tác thông minh hơn. Bằng cách tập trung vào phòng ngừa, cân bằng và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu, IPM giúp nhà kính của bạn hiệu quả hơn, bền vững hơn và sinh lời cao hơn.
Nó cũng mở ra cánh cửa đến các thị trường cao cấp. Nhiều chứng nhận hữu cơ yêu cầu áp dụng phương pháp IPM. Những người mua có ý thức về môi trường thường thích sản phẩm được trồng với ít hóa chất hơn — và họ sẵn sàng trả giá cao hơn cho điều đó.
Từ nhà kính gia đình nhỏ đến trang trại thông minh công nghiệp, IPM đang trở thành tiêu chuẩn mới.
Bạn đã sẵn sàng ngừng săn đuổi sâu bệnh và bắt đầu quản lý chúng một cách thông minh chưa? IPM chính là tương lai — vànhà kínhxứng đáng.
Chào mừng bạn đến thảo luận thêm với chúng tôi.
E-mail:Lark@cfgreenhouse.com
Điện thoại: +86 19130604657
Thời gian đăng: 25-06-2025
Nhấp để trò chuyện